Op vrijdag 1 augustus om 11.00 uur is er wederom een rechtszitting bij de Raad van State in Den Haag. Dit keer is het de arts Jan Vingerhoets Die in hoger beroep is gegaan tegen zijn boete. Een boete voor het off-label voorschrijven van ivermectine, waarbij hij ten tijde van de zogenaamde corona pandemie zijn patienten het leven heeft gered. Maar tijdens de rechtzitting wil de rechter niets weten van het redden van mensenlevens. Bij de rechtbank gaat het over protocollen.

Er zijn ongeveer 150 mensen gekomen om Jan Vingerhoets te steunen. Artsen, advocaten en kritische mensen nemen zitting in de zaal. Jan is erbij via een video scherm. Zij zijn toehoorders van de zoveelste rechtzitting, waarbij menswaardigheid ondergeschikt is aan de protocollen van de burocraten.

De advocaten van  Jan vertegenwoordigden ook de vier artsen, die in november 2024 ook voor de raad van State verschenen. Toen was er ook een getuige deskundige verklaring van Dhr Bijl. Immers kennen de rechters niet in detail de werking van protocollen in de praktijk met betrekking tot het off-label voorschrijven. Met de deskundige verklaring van dhr. Bijl, hebben rechters niets gedaan. Het is tekenend voor hoe serieus zij zaken afwegen met het wetboek als een proces tegen een minister is.

Onderstaande rest van de tekst is geschreven door Jan Vingerhoets zelf.

“Geschraagd door massale medemenselijkheid”

Eindelijk was het zover. Na vier jaar procederen, papieren, en achtervolgd door ambtelijke pennenlikkers die nog nooit aan een ziekbed hadden gezeten, nog nooit de hand van een zieke vastgehouden hadden. Maar nu stond ik daar, klaar voor de strijd met slechts mijn woorden en mijn respect voor de medemens als vreedzame wapens, tegenover de Raad van State.

Drie togadragers, juridische zwaargewichten als goden op een Olympus van granieten protocollen luisterden – of deden alsof. Een scène die ik vroeger zou hebben weggewuifd als een absurd en ondenkbaar theaterstuk – David ontmoet drie Goliaths- werd werkelijkheid. Maar vreemd genoeg voelde ik geen angst. Misschien omdat ik wist en vooral voelde: ik sta hier niet alleen. Achter mij voelde ik een muur van steun. Lieve, gedreven en bezorgde mensen. Brieven, stil verdriet. En bovenal: mijn geweten, dat klopte. Die combinatie maakte mij sterk. Misschien was dat wel mijn belangrijkste wapen. De zitting ging van, start. “Iemand moet het doen”, fluisterde Stef in mijn oor.

De voorzitter keek me aan, strak en formeel, en begon de zitting met een bekentenis die je in elk ander proces onmiddellijk zou doen opschrikken: “Ik heb uw schriftelijk verweer niet gelezen.” Ach ja, waarom zou je ook, als rechter. Wat maakt de verdediging van een arts nou uit in een zaak over… de verdediging van diezelfde arts? Ze lichtte het toe: ze wilde het verhaal liever uit mijn mond horen. Of misschien gewoon liever niet, want het moest wel de verkorte versie zijn, en snel graag, in maximaal vijf minuten. Want tijd is schaars en kostbaar en menselijkheid is vooral schaars. De aangeklaagde mens wordt gedegradeerd tot tijdslot.

Ik had nagedacht over wat ik in enkele minuten kon en wilde zeggen. Mijn woorden kwamen niet voort uit wrok, maar uit bezorgdheid. Ik sprak ze uit namens velen, als een echo van jarenlange frustratie over onrecht dat niet alleen mij was aangedaan, maar vooral duizenden machteloze mensen. Velen was de kans op de behandeling van hun voorkeur ontnomen. Zonder goede reden, zonder andere rechtvaardiging dan het beschermen van een verdienmodel van de farmacie.

Dat ik überhaupt mocht spreken, was al bijna een privilege: bij eerdere zittingen was mij het woord letterlijk ontnomen. Maar deze keer waren mijn woorden al vastgelegd op video. Want ik wist dat ik de zorg en frustratie van velen vertolkte. En ik zou hoe dan ook zorgen dat die boodschap verspreid kon worden.

En toen gebeurde er iets moois. Iets ongebruikelijks, iets wat de rechter verboden had. Ondanks het applausverbod – ja, dat bestaat!– brak de zaal los. Een daverend, aanhoudend applaus. Niet alleen voor mij, maar voor iets veel groters. Voor de moed van ieder die zich uitspreekt. Voor het verzet tegen de verstomming, voor het protest tegen de ontmenselijking Aan mijn zijde van de lijn werd het stil. Ineens was het geluid weg. Mocht ik het applaus niet horen? Achteraf heb ik het toch kunnen horen, inclusief de emoties van al die mensen die daar toch maar gekomen waren. En nu realiseer ik me de symboliek: de stilte aan mijn kant was oorverdovend. En juist doordat ik het pas later hoorde, heeft het me extra diep geraakt.

Wat volgde was een duel om dossiers en dictaten. Mijn advocaten tegenover de juristen van de inspectie, die namens de minister spraken. Maar welke minister eigenlijk? De Jonge, die als een louche ober in een morsig cafetaria leugens serveerde als waren het frikandellen? Was het Kuipers, die bij het eerste teken van juridische hitte in het niets oploste als een aspirientje in een glas heet water? Of toch Agema, die ooit in het verzet zat maar wie liefde meer weg had van een judaskus toen zij op miraculeuze wijze veranderde in een verraderlijke tegenstander?

Ach, wat maakt het ook uit. Ministers komen en gaan als een virus. Wat blijft is het systeem. En dat systeem houdt vooral van volgzaamheid, van ja-knikkers die mooie schoenen belangrijker vinden dan waarachtigheid.

Terug naar de zaak. We spraken over proportie, over gelijkheid voor de wet en over het bizarre feit dat de inspectie jarenlang geen enkele interesse had voor off-label voorschrijven, zelfs niet bij gevaarlijke middelen terwijl het nu ineens als een halsmisdaad werd behandeld wanneer het ging om een medicijn met het veiligheidsprofiel van een paracetamol.

We spraken over de richtlijnen van het NHG – ooit bedoeld als leidraad, nu gepresenteerd als wetboek. En daarom riepen we dr. Dick Bijl op, een zwaargewicht in de farmacologie, een van ‘s lands grootste experts op het gebied van juist diezelfde richtlijnen. Maar de rechter wilde hem niet horen. Waarom een expert horen, als je het antwoord al meent te weten? Of was ze bang voor het antwoord?

Het dreigde uit de hand te lopen. Mijn advocaten stonden op het punt om de hamer te laten vallen. Want een proces zonder deskundige, in een zaak die draait om deskundigheid – dat is geen proces. Dat is een schijnvertoning. En de rechter wist het. Ze gaf toe. En dus sprak dr. Bijl: kalm duidelijk en deskundig. Zijn woorden waren vernietigend voor de argumenten van de inspectie, die werden omgezet in fijngemalen gehakt.

In de slotronde las mijn verdediging de mails voor van De Jonge aan de Inspectie. Mails met een gênante inhoud waarin hij haar persoonlijk aanspoorde om “hard op te treden” tegen artsen die weigerden om in zijn opgelegde pas te lopen en hardnekkig bleven kiezen voor hun patiënten. Het waren geen kwakzalvers, geen fraudeurs en ze pleegden geen geweld. Ze deden wat dokters moeten doen: nadenken, luisteren naar de patiënt, zorg verlenen, zelf oordelen, en dat alles vanuit medemenselijkheid.

En zo eindigde deze clash tussen compassie en controle, tussen mens en technocraat.

De objectief toeschouwer weet je wat er moet komen: vrijspraak. Maar de realist vreest dat de uitkomst al ergens in een lade klaarligt. Net als bij de zaak over de avondklok: het hoger beroep daarbij liet niet een jaar op zich wachten, zoals in deze zaak, maar anderhalf uur. Maar dan had je ook wat: nog diezelfde avond rolde er toen op magische wijze een vonnis uit de hoge hoed dat, o toeval! exact luidde zoals de minister gewenst had. En wie ook maar dénkt dat daar iets niet in de haak is, is een complotdenker en moet vrezen voor vervolging. Want het volk moet beschermd worden, we leven immers in een rechtsstaat.

Uiteindelijk heb ik op deze dag als nooit tevoren ervaren hoe sterk we elkaar kunnen maken als we samen in verbondenheid gaan staan voor één en dezelfde boodschap: laten we medemenselijkheid en geweten niet als verdachten behandelen, maar als kompas.

De nieuwssite Indepen heeft een mooie reportage gemaakt. Ondanks een officiële perslicentie mochten zij tijdens de zitting niet filmen, maar zij hebben toch een goede impressie weten te maken. De tweede video in dezelfde link toont een opname van het gehele, onverkorte verweer.

~ Jan Vingerhoets

https://www.blogdoc.nl/de-wet-van-de-medemenselijkheid-8-beroep-en-verweer/

De rapportage: https://indepen.eu/huisarts-vingerhoets-vecht-boete-aan-bij-raad-van-state/